SOĞUK HAVALARDA YÜZ FELCİ(FASİAL PARALİZ)RİSKİ ARTAR

Bugün halk arasında yüz felci denen fasial paralizine değineceğiz. Anlayabilmeniz için tıbbi terimleri daha az kullanmaya gayret edeceğim.İnsan kafasından çıkıp vücuda dağılan 12 çift kafa siniri yani kranial sinir mevcuttur.Bunlardan 7.ci kafa siniri yüz bölgesinin aktivitesini sağlayan fasial sinirdir.Bu sinirin motor,duyu ve parasempatik etkileri vardır.Yüz felcinin çok nedeni olabilmekle birlikte orta kulak enfeksiyonları,tümör,menenjit,kanamalar,beynin enfeksiyon hastalıkları,beyin enfarktüsü,travmalar ve herpes zoster gibi durumlar neden olabilmektedir.Bunların yanı sıra herhangi bir nedene bağlı olmaksızın aniden oluşan idiopatik(nedensiz)bels palsi denen tipide bulunur.Klinikte yüz felcinin en çok görünen tipi bels palsi dir.Bu hastalarda göz kapaklarının kapatılması istendiğinde göz küreleri yukarı bakar(bels fenomeni).Bels palsi tipi yüz felcine en çok soğuk ve rüzgarlı havalarda rastlanır.Bu tip hastalarda hasta taraf yüz kısmında uyuşma hissi,seslerin hasta taraf kulakta yüksek olarak duyulması gibi bulgular olabilir.Bels palsi denen yüz felcinde hastaların çoğu 1 veya 2 ay içinde tedaviyle kendiliğinden iyileşir.Aynı hastada bir çok defa tekrarlayan yüz felci görüne bilir yani iyileşip tekrar olabilir bu tekrarlayan yüz felçlerinde fasial kanalın veya stoilo mastoid kanalın dar olabileceği dikkate alınmalıdır.

Yüz felcinde sinirin tutulum yerine göre sinirin etkilenen tarafındaki yüz bölgesinde hareket kaybı,burun ve alın kırışıklıklarının düzleşmesi oluşur.Ağız sağlam tarafa kayar,hasta ıslık çalamaz,gözünü kapatamaz,göz yaşı ara ara akabilir,tükürük akabilir,nefes alınca yanaklar balon gibi şişebilir,yüzün üst yada sadede alt kısmında yada tamamında hareketler kaybolabilir,yine tutulum bölgesine göre dilin ön bölgesindeki tat duyusu kaybolabilir,gözyaşı sürekli akabilir,işitme azlığı,tükürük azlığı ve dengesizlik eşlik edebilir.Fasial paralizi değerlendirilmesinde HOUSE BRAKMAN skalası kullanılır.Özellikle iyileşme sırasında ortaya çıkan bir durumda TİMSAH GÖZYAŞI SENDROMU dur.Yani yemek yerken istemsiz olarak etkilenen tarafta aşırı gözyaşı akması durumu olabilir.

TEDAVİDE:Herşeyden önce yüzün SOĞUK VE RÜZGARDAN korunmasına  ve ılık tutulmasına gerek duyulur.Yine klasik tedavide gevşemiş kasların üzerindeki zorlamayı azaltmak ve sinir iyileşinceye kadar kas tonusunu korumak amaçlanır.Bu amaçla fasial splint kullanılır.Yine kan dolanımını artırıcı yüzeysel ısı uygulamaları, infraruj,enterferansiyel akımlar ,faradik akımlar,masaj kullanılabilir.Proprioseptif fasilitasyon teknikleri ,ayna karşısında mimik hareketleri,abartılı konuşma ve mimik hareketleri ile ünlü harflerin söylenmesi gibi yöntemler kullanılabilir.

Fizyoterapist  Özgür YILDIRIM